MAJA MILJEVIĆ-ĐAJIĆ , sveoarheologiji.com
Arheolozi su na jugoistoku Turske otkrili ogroman podzemni grad koji je izgrađen pre skoro 2.000 godina. Ovaj grad je mogao da bude dom za do 70.000 ljudi. Podzemni kompleks je možda bio zaštićen prostor koji je ranim hrišćanima poslužio kao utočište da bi izbegli rimski progon.
Do otkrića prvih podzemnih komora drevnog kompleksa došlo se pre oko 2 godine kada su se čistile i konzervirale istorijske ulice i kuće u okrugu Midijat u provinciji Mardin.
Radnici na projektu prvo su otkrili krečnjačku pećinu, a zatim i prolaz u ostatak skrivenog grada, rekao je Gani Tarkan, direktor muzeja Mardin i rukovodilac iskopavanja, za Anadolu Agency. Uz to, su neki lokalci već znali da postoje pećine ispod Midijata, ali nisu znali da postoji ceo podzemni grad.
Ogroman podzemni grad
Sada je u kolosalnom kompleksu otkriveno 49 odaja, kao i spoljni prolazi, bunari za vodu, silosi za skladištenje žita, sobe domova i bogomolja. Otkrivena je hrišćanska crkva i velika sala sa simbolom Davidove zvezde na zid, koji izgleda kao jevrejska sinagoga.
Artefakti pronađeni u pećinama, uključujući novčiće iz rimskog doba i uljane lampe, ukazuju na to da je podzemni kompleks izgrađen negde u 2. ili 3. veku nove ere, rekao Tarkan za Live Science.
Do sada je istraženo manje od 5% podzemnog grada, poznatog kao Matiate, na površini od 10.000 kvadratnim metara. Pretpostavka je da je grad bio mnogo veći i da je mogao da primi do 70.000 ljudi.
Moguće je da je grad prvobitno služio kao utočište: „Prvo je izgrađen kao skrovište ili prostor za bekstvo“, istakao je Tarkan.
Progon hrišćana
„Hrišćanstvo nije bilo zvanična religija u 2. veku i porodice i grupe koje su prihvatile hrišćanstvo uglavnom su se sklanjale u podzemne gradove da bi izbegle progon Rima“, rekao je Tarkan.
„Moguće je da je podzemni grad Midijat bio jedan od životnih prostora izgrađenih za ovu svrhu”.
Antički geografi su pisali da je južni region današnje Turske bio naseljen hrišćanima pre njenih centralnijih delova i da su hrišćani u toj oblasti bili žestoko progonjeni. I to ne samo od Rimljana već i od Persijanaca u 4. veku.
- Drevni grad Perge, Turska
- Turski arheolozi veruju da su otkrili ostatke Trojanskog konja
- Najstariji hram na svetu-Gobekli Tepe?
U ranom prvom veku nove ere, rimski zvaničnici nisu pravili razliku između Jevreja i hrišćana, jer su mnogi rani hrišćani takođe bili Jevreji. Ali to se promenilo 64. godine nove ere kada je car Neron okrivio i potom ubio hrišćane za požar koji je zahvatio Rim. Iako su progoni bili sporadični, nastavili su se sve do ranog četvrtog veka. I dok se o brojevima raspravlja, verovatno je da su hiljade hrišćana pogubljene za to vreme. Međutim, 313. godine nove ere, car Konstantin je izdao Milanski edikt, kojim je hrišćanstvo postalo legalno i okončalo progone. Potom je 380. godine car Teodosije izdao Solunski edikt, čime je postala zvanična religija Rimskog carstva.
Skriveni grad pod zemljom
Drevni grad Midijat iznad podzemnog kompleksa verovatno su prvi sagradili Huri, narod koji je okupirao delove centralne i južne Anadolije (u današnjoj Turskoj) pre do 4.000 godina. Odnosno tokom bronzanog doba.
Grad se prvi put pojavljuje u asirskim zapisima u 9. veku pre nove ere kao „Matiate“. To ime je značilo „grad pećina“, verovatno zato što u blizini ima mnogo krečnjačkih pećina. Sada je ovo ime dodeljeno podzemnom gradu.
Tradicija izgradnje kuća i gradova pod zemljom je dobro uspostavljena u Turskoj. Tamo je pronađeno više od 40 drevnih podzemnih gradova, uključujući čuveni Derinkuju. To je ogroman kompleks u regionu centralne Kapadokije koji je bio ukopan u meke vulkanske stene. Njega su verovatno izgradili Frigijci u 8. i 9. veku pre nove ere. Derinkuju je bio dovoljno velik da primi 20.000 ljudi i bio je naseljen sve do srednjeg veka.
