Manastiri su oduvek bili uporišta pravoslavlja i bastioni duhovnosti. Građeni su tokom vekova a kao rezultat toga, u njima se pojavila neponovljiva lepota i kombinacija stilova arhitektonskih celina.
Mnogi manastiri su uvršteni na UNESCO-ovu listu svetske baštine, jer njihova lepota zadivljuje i ostavlja bez daha.
Predstavljamo našim čitaocima deset najlepših pravoslavnih manastira, koji se bez preterivanja mogu nazvati draguljima pravoslavnog sveta.
Kijevsko-pečerska lavra (Ukrajina)
Kijevsko-pečerska lavra je kolevka Ruske pravoslavne crkve. Manastir se nalazi na prostoru od 22 hektara, na obalama reke Dnjepar, u Kijevu. Bilo je to prvo monaško stanište u Rusiji, čiji je temelj postavio budući kijevski mitropolit Hilarion, autor Propovedi o zakonu i milosti.
Lavra se smatra jednim od vodećih centara pravoslavlja u istočnoj Evropi. Uključuje brojne arhitektonske spomenike: komplekse obližnje i daleke lavre, ćelije i kapele, zidove, crkve i zvonike.
Rilski manastir (Bugarska)
Rilski manastir smešten je u bugarskoj oblasti Ćustendil, nedaleko od sela Pastra, oko 120 km južno od prestonice i prostire se na površini od 8.800 m². Osnovan je u desetom veku od strane poštovanog Jovana od Rile, na gornjem toku reke Rile, i smatra se najvećim u Bugarskoj.
Manastir je jedan od najvažnijih spomenika kulture Bugarske, simbol otpora Bugarske protiv turske okupacije, ali i nacionalnog preporoda u osamnaestom i devetnaestom veku.
U manastiru se nalaze mošti Jovana od Rila i čudesna ikona Majke Božje, jedne od tri najomiljenije ikone u bugarskoj pravoslavnoj Crkvi. Najlepše građevine manastira su manastirski zvonik, biblioteka i muzej manastira.
Manastir Divijevo (Rusija)
Ovaj ženski manastir u ime Svete Trojice osnovala je u drugoj polovini osamnaestog veka bivša rajanska posednica Agafija Semjonovna Megulnovaja, slavljena kao ugledna Aleksandra iz Divijeva.
„Onaj ko šeta Svetom kanavkom moleći se“ Bogorodice i Djevice raduj se … „150 puta, za njega će ovo mesto biti Atos, Jerusalim i Kijev“, rekao je sveti Serafim, potvrdivši da je Divijevo stavljeno pod posebnu zaštitu Majke Božje.
Trojice-Sergijeva lavra (Rusija)
Trojice-Sergijeva lavra je bila uporište preporoda u četrnaestom veku, nakon stravične devastacije zemlje od strane mongolskih horda.
8. jula 1742., carskim dekretom Elizabete Petrovne, manastiru je dodeljen status i titula „lavre“. Unutar zidina i zgrada manastira smeštena je Moskovska pravoslavna duhovna akademija.
Manastiri Meteori (Grčka)
Meteora je kompleks manastira, koji se nalazi u severnoj Grčkoj, blizu grada Kastraki i na 21 km severozapadno od grada Trikale, na veoma živopisnom mestu.
Zgrade i hramovi podignuti su na vrhovima visokih neupadljivih litica Tesalije, poznatih kao geološki fenomen. Stene koje su nastale davno dosežu visinu od 400 metara. Svojedobno je na njihovim vrhovima bilo više od dvadeset manastira, od kojih je većina sagrađena u četrnaestom veku, a osnovani su prvi manastiri iz desetog veka.
U petnaestom veku, manastiri su propali sa propadanjem i konačnim padom Vizantijskog carstva, ali danas je ostalo šest aktivnih manastira – četiri muška i dva ženska.
Sve do dvadesetih godina prošlog veka, kada su postavljene kamene staze i asfaltirani putevi do manastira, monasi i gosti mogli su do manastira doći samo preko drvenih stepeništa ili uz pomoć monaha koji su ih podizali u posebnim mrežama, što je trajalo više od pola sata.
Novojerusalimski manastir (Rusija)
Novojerusalimski manastir u gradu Istri u moskovskom regionu oduvek je bio patrijarhalno-stavropegijski (direktno pod prvom hijerarhijom). Manastir je osnovao patrijarh Nikon 1656. godine.
Neke zgrade oponašaju konfiguraciju građevina Jerusalima. Na primer, saborna crkva Vaskrsnuća (1656-1685) je stvorena po liku Crkve Svetoga groba.
Počajevska Lavra (Ukrajina)
Ovaj najveći pravoslavni manastir zapadne Ukrajine, osnovali su monasi iz Kijevsko-pečerske lavre, koji su izbegli tatarsku invaziju 1240. godine.
Od 1713. do 1831. godine Počajevsku Lavru zauzeli su grkokatolici. U ovom periodu sagrađena je glavna crkva, projektovana u stilu „kozačkog baroka“, kao i trapeza i monaške ćelije. Posle suzbijanja poljskog ustanka 1830-1831, vraćen je pravoslavnima dekretom cara Nikolaja I. Najčasnije sveto blago manastira su otisak Majke Božje sa izlečenjem, čudesna Počajevska ikona Majke Božje i mošti Posvećenog Jova i Amfilohija Počajeva.
Manastir Žiča (Srbija)
Pravoslavni manastir Žiča, koji se nalazi u blizini istorijskog dela Raške, mnogi nazivaju „Kraljevskom lavrom“, jer je tamo 1221. godine održano krunisanje za cara prvog srpskog kralja Stefana Prvovenčanog. Zanimljivo je da mu je krunu predao njegov brat, prvi srpski nadbiskup Sava (Rastko Nemanjić).
Manastir Žiču je osnovao početkom trinaestog veka budući kralj, a 1219. godine manastirsku sabornu crkvu već su oslikali posebno pozvani vizantijski majstori.
Manastirska saborna crkva postala je mesto krunisanja devetnaest srpskih vladara od kojih je poslednji proslavljen početkom dvadesetog veka, pa su je uvek krasili najbolji majstori i posedovala je mnogo duhovnog blaga koje su manastiru dali sekularni i duhovni vladari.
U vreme turske okupacije, sve sveto blago manastira bilo je opljačkano, a monasi su pretrpeli progon. Obnavljanje manastira započeto je 1855. naporima vladike vladičko-kruševačkog Joanionija (Nešković), a u dvadesetom veku pod kraljem Aleksandrom Karađorđevićem doživeo je veliku obnovu.
Solovecki manastir (Rusija)
Solovecki manastir smešten na Soloveckim ostrvima Belog mora, često je nazvan i Ruskim „severnim biserom“. Zidovi manastira dugo su služili kao tvrđava i uporište ruskog severa. Manastir Solovecki uvršten je u UNESCO-ovu listu svetske kulturne baštine.
Manastir Svete Katarine na Sinaju
Ovaj drevni manastir je osnovan oko 330. godine, kada je vizantijska carica Helena imala malu kapelu i utvrđeno utočište za lokalne pustinje izgrađene pored onoga za što se verovalo da je gorući grm iz kojeg je Bog govorio Mojsiju.
Danas se sveta Katarina smatra jednom od najstarijih samostanskih zajednica koje stalno deluju. Manastir Svete Katarine je zajedno sa okolinom proglašen Uneskovom svetskom baštinom.
(Izvor: Beograd.in), svetapetka.info
